Χοροί Σερρών

Συρτός άνω Ορεινής Σερρών   Πιθανόν να είναι το Βασίλεψεν ο Αυγερινός.

Μακεδονικό παραδοσιακό τραγούδι της αγάπης από το χωριό "Ορεινή" (παλιά Φράσταινα) στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Σερρών. Πρόκειται για τραγούδι στη συνοδεία του τοπικού συρτού σε εννιάσημο ρυθμό (9/8). Αντίστοιχο τραγούδι με σχεδόν ίδιους στίχους απαντάται και στη Θράκη, με τη διαφορά όμως πως ο ρυθμός είναι πιο γρήγορος και η διάλεκτος ελαφρώς διαφοροποιημένη. Στο βίντεο ακούγεται η ζυγιά των ντόπιων χωριών της περιοχής, δηλαδή η γκάιντα και ο νταχαρές, ενώ σπανιότερα χρησιμοποιείται και το νταούλι.

Οι στίχοι:
Βασίλεψε, βασίλεψεν Αυγερινός,
γλυκοχαράζει η μέρα, μαύρο πουλάκι μου
γλυκοχαράζει η μέρα, το χελιδονάκι μου.

Πάν' τα πουλάκια για βοσκή
όλα ζευγαρωμένα.
Ένα πουλάκι μοναχό
δεν πάει μαζί με τ' άλλα.
Δε φάνηκε το ταίρι του
και είναι λυπημένο.

Μικτός κυκλικός χορός. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες. Ο χορός αποτελείται από 12 βήματα. Ρυθμός 2/4

Βιβλιογραφία : Δήμας 1980 : 73, Μαυροβουνιώτης-Μαλκογεώργος-Αργυριάδου 2001 : 237

Ζάμαντας (Πεντάπολη)

ο Ζάμαντας ήταν πρόσωπο, πρωτοπαλαιστής των χρόνων της Τουρκοκρατίας, φόβος και τρόμος των Τούρκων άλλα και των γηγενών, του όποιου την καταγωγή τοποθετούν μάλλον στο Σ ου-μπας-κιοϊ δηλ. στο σημερινό Ν. Σούλι. Ο θρύλος λέγει ότι ο Ζάμαντας κατά κάποια πανηγυρική συγκέντρωση των Σαρμουσακλιωτών, δηλ. των Πενταπολιωτών πάλεψε με κάποιο άλλο λεβεντοπαλλήκαρο, πού τόλμησε να ζήτηση την αναμέτρηση με τον Ζάμαντα, στην πάλη στ' αλώνι, πού πανηγυρίζει το χωριό. Σε ανάμνηση της νίκης αυτής χορεύθηκε ένας αυτοσχέδιος χορός τότε, πού η αναμνηστική του συνέχεια διατηρήθηκε μέχρι σήμερα, ώστε να σημαίνει χορό «Ζάμαντα».

Ανδρικός κυκλικός χορός. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες. Αποτελείται από 12 βήματα που εκτελούνται σε 4 μουσικά μέτρα. Ρυθμός 7/8  Βιβλιογραφία : Κόκκινος 1987 : 174, Μαυροβουνιώτης-Μαλκογεώργος-Αργυριάδου 2001 : 238, Γορουβάς-Κοταμανίδης 1984 : 149

Της Μπάμπως (Βαμβακόφυτο Σερρών)

Κυκλικός μικτός χορός. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με τεντωμένα κάτω τα χέρια στα 3 πρώτα βήματα και στη συνέχεια με λυγισμένους τους αγκώνες. Ο χορός αποτελείται από έξι κινήσεις που εκτελούνται σε 3 μουσικά μέτρα. Ρυθμός 4/4. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 163

Γερακίνα (Νιγρίτα)

Η Γερακινα πνιγηκε στη Νιγριτα το 1870, σε υπαρκτο πηγαδι που βρισκεται εκει σημερα. Η Νιγριτα υπαρχει απο τα βαθυ της Τουρκοκρατιας και αναπτυχθηκε ιδιαιτερα μετα το 1820 οταν ηρθαν εποικοι απο Δ. Μακεδονια-Θεσσαλια.

Μικτός κυκλικός χορός. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με τα χέρια τεντωμένα κάτω. Ο χορός αποτελείται από τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος γίνονται 12 βήματα στη φορά του κύκλου και 12 αντίθετα. Στο δεύτερο μέρος γίνονται 6 βήματα μέσα προς το κέντρο του κύκλου και 6 βήματα έξω. Στο τρίτο μέρος γίνονται 22 κινήσεις με παλαμάκια και στροφές επιτόπου. Ρυθμός 7/8. Βιβλιογραφία : Μπίκος 1969 : 119, Παπαχρήστου 1960 : 47, Δήμας 1980 : 66, Μαυροβουνιώτης-Μαλκογεώργος-Αργυριάδου 2001 : 240, Δούκας 1980 : 16

Βασίλεψε αυγερινός

Κυκλικός χορός σε επτάσημο ρυθμό που χορεύεται με τη συνοδεία τραγουδιού. Ρυθμός 7/8. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 87, Λουτζάκη 1979-80 : 100

Γιώργα (Παγγαίο)

Χορός της περιοχής Παγγαίου καταγραφή από το Θέατρο Δόρα Στράτου. Ρυθμός 16/8. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 121

Κάλιο κέρκου (Ορεινή)

Κυκλικός χορός. Ρυθμός 4/4. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 244

Καλογέρου 

Καμπάνω μώρε Μήτρο

Μαύρα μάτια είδα απόψε

Δώδεκα χρονών κορίτσι (Βαμβακόφυτο Σερρών)

Κυκλικός γυναικείος χορός. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με τα χέρια άλλοτε τεντωμένα και άλλοτε λυγισμένα. Ο χορός αποτελείται από δεκαέξι κινήσεις που εκτελούνται σε οκτώ μουσικά μέτρα. Ρυθμός 2/4. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 169

Ρετσινίτσα (Ορεινή)

Αντικριστός χορός. Ρυθμός 4/8. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 556, Λουτζάκη 1979 : 99

Στεφάνι (Νιγρίτα)

Μικτός κυκλικός χορός.

Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες. Ρυθμός 2/4. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 617, Κουσιάδης 1953 : 49

Ψηλό κορίτσι (Ηράκλεια)

Κυκλικός χορός που έχει καταγραφεί από το Λύκειο Ελληνίδων. Ο χορός στην αρχή είναι αργός και μετά γίνεται γρήγορος. Ρυθμός 9/8. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 763

Καρσιλαμάς (Φλάμπουρο Σερρών)

Κυκλικός μικτός χορός. Αποτελείται από 8 κινήσεις που εκτελούνται σε 2 μουσικά μέτρα. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες. Ρυθμός 9/8. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 172

Χαραλάμσκα (Ορεινή)

Μικτός κυκλικός χορός που ξεκινάει αργά και γίνεται γρήγορος προς το τέλος του χορού. Ρυθμός 4/4. Βιβλιογραφία : Ράφτης 1995 : 735

Νιγρίτα βασί ή Σιγανός ή Σεριάνι (Περιοχή Νιγρίτας)

Κυκλικός μικτός χορός. Αποτελείται από 12 κινήσεις που εκτελούνται σε 6 μουσικά μέτρα. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες. Ρυθμός 4/4. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 171, Παπακώστας 2000 .

Αϊντίν (Φλάμπουρο Σερρών)

Κυκλικός μικτός χορός. Αποτελείται από 9 κινήσεις που εκτελούνται σε 2 μουσικά μέτρα. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες στα 3 πρώτα βήματα και στη συνέχεια τα χέρια τεντώνουν κάτω. Ρυθμός 9/8. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 173

Ορμανλί (Βαμβακόφυτο Σερρών)

Κυκλικός μικτός χορός. Ο χορός αποτελείται από 9 κινήσεις που εκτελούνται σε 2 μουσικά μέτρα. Η λαβή των χεριών είναι από τις παλάμες με λυγισμένους αγκώνες στα 3 πρώτα βήματα και στη συνέχεια τα χέρια τεντώνουν κάτω. Ρυθμός 9/8. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 164

Ένα και ένα (Βαμβακόφυτο Σερρών)

Κυκλικός κυρίως γυναικείος χορός. Ο χορός περιλαμβάνει δύο μέρη και αποτελείται από 19 κινήσεις που εκτελούνται σε 8 μουσικά μέτρα. Ρυθμός 7/8. Βιβλιογραφία : Πραντσίδης 2004 : 165